จบลงไปเป็นที่เรียบร้อยแล้วกับงาน RD Data Innovation Awards 2021 ซึ่งเป็นการแข่งขันการนำเสนอข้อมูลภาษีโดยใช้ Data Visualization ภายใต้โปรแกรมนำเสนอข้อมูลระดับโลกอย่าง Tableau ที่จัดขึ้นปีนี้เป็นปีแรก พร้อมเชิญสุดยอดผู้เชี่ยวชาญทางด้านภาษีและผู้เชี่ยวชาญด้านข้อมูลมาเป็นผู้ตัดสิน การแข่งขันนี้เพิ่งจะเสร็จสิ้นลงไปเมื่อวันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2564
ในโลกที่เทคโนโลยีเปลี่ยนแปลงเร็วนั้น กรมสรรพากรถือเป็นหน่วยงานตัวอย่างที่สามารถปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์ดังที่ประจักษ์ในผลงานที่ผ่าน ๆ มา อะไรที่ช่วยให้หน่วยงานภาครัฐแห่งนี้ยังคงยืนหยัดในช่วงเวลาที่ท้าทายนี้ได้ คำตอบอาจเป็นส่วนผสมระหว่าง วิสัยทัศน์และเป้าหมายขององค์กรที่สอดรับกับโลกอนาคต
กรมสรรพากรมองว่าหน่วยงานนี้จะเป็นหน่วยงานจัดเก็บภาษีชั้นนำที่ขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรมเทคโนโลยีดิจิทัลที่ทันสมัยและเหมาะสม และบุคลากรที่รู้รอบและเป็นเลิศทางด้านเทคโนโลยีดิจิทัล ซึ่งปัจจัยเหล่านี้จะช่วยสร้างเสถียรภาพทางการคลังและเสถียรภาพของการบริหารของรัฐ ซึ่งกรมสรรพากรได้กำหนดตัวชี้วัดจากวิสัยทัศน์ขององค์กรไว้ 3 ข้อ คือ การจัดเก็บและคาดการณ์เม็ดเงินภาษีได้แม่นยำมากขึ้น การส่งเสริมกิจกรรมเชิงพาณิชย์หรืออุตสาหกรรมโดยมาตรการทางภาษีได้อย่างตรงจุด และการเพิ่มประสิทธิภาพในการให้บริการประชาชนอย่างตรงใจ วิสัยทัศน์ดังกล่าวก่อให้เกิดยุทธศาสตร์เชิงรุกในนามว่า “D2RIVE” ซึ่งมาจากตัวอักษรย่อที่ประกอบไปด้วย Digital Transformation, Data Analytics, Revenue Collection, Innovation, Values, และ Efficiency
อีกปัจจัยหนึ่งคือเป้าหมาย กรมสรรพากรเล็งเห็นถึงความสำคัญของข้อมูลในอนาคตจึงวางเป้าหมายให้องค์กรเป็นที่ทำงานของบุคลากรที่มีทักษะทางด้านข้อมูล สร้างวัฒนธรรมในการใช้ข้อมูลให้เป็นกิจวัตร ส่งเสริมการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยเครื่องมือที่เหมาะสม ตลอดจนการอำนวยความสะดวกในการใช้ข้อมูลภายในองค์กร จะเห็นได้ว่าทั้งวิสัยทัศน์และเป้าหมายดูยิ่งใหญ่แต่ก็เต็มไปด้วยความท้าทาย การดำเนินการที่สอดรับกับวิสัยทัศน์จึงต้องมีจุดเริ่มต้นที่มีรากฐานที่ดี
การแข่งขัน RD Data Innovation Awards 2021 ซึ่งนำโดยกรมสรรพากรร่วมมือกับ Tableau และสถาบันส่งเสริมการบริหารและวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ภาครัฐ (GBDi) เป็นการโครงการนำร่องในการพัฒนาบุคลากรของกรมสรรพากรที่กระจายอยู่ทั่วประเทศให้นำข้อมูลการจัดเก็บภาษีมาใช้แสดงผลบน Dashboards เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน และสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ “D2RIVE” ดังที่กล่าวในข้างต้น
รายละเอียดของการแข่งขันนี้ผู้เข้าแข่งขันจะต้องจัดทีม แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ ทีมเป้าหมายมีผู้ร่วมทีมไม่เกินทีมละ 5 คนตามหน่วยงานภายใต้กรมสรรพากร และทีมอิสระ มีผู้ร่วมทีมไม่เกินทีมละ 3 คน โดยแต่ละทีมจะต้องทำ Dashboard เพื่อใช้ในการนำเสนอในคลิปวิดีโอความยาวไม่เกิน 7 นาที ให้คณะกรรมการตัดสิน โดยการแข่งขันจะแบ่งเป็นสองรอบ โดยที่รอบแรกจะเป็นการเปิดรับสมัครผู้เข้าแข่งขันจากทีมสรรพากรทั่วประเทศโดยจะเปิดรับสมัครในสองช่องทางด้วยกัน
- ทีมเป้าหมาย – เป็นช่องทางที่เปิดสำหรับทีมที่กรมสรรพากรได้วางไว้เพื่อส่งเข้าประกวด ซึ่งคัดเลือกในช่องทางนี้ให้เหลือ 10 ทีมเพื่อเข้าสู่รอบถัดไป
- ทีมอิสระ – เป็นช่องทางที่เปิดให้บุคลากรของกรมสรรพากรที่สนใจเข้าร่วมในการประกวดด้วย ซึ่งคัดเลือกในช่องทางนี้ให้เหลือ 3 ทีมเพื่อเข้าสู่รอบถัดไป
ทั้งนี้ ผู้เข้าแข่งขันทุกคนจะได้รับการเรียนการสอนจากทีมผู้เชี่ยวชาญของ GBDi ในด้านทักษะการวิเคราะห์ข้อมูล แนะนำเครื่องมือในการเตรียมข้อมูลตลอดจนการสร้าง Dashboard ด้วยโปรแกรม Tableau เพื่อทำความคุ้นเคยกับเครื่องมือนี้ พร้อมทั้งจุดประกายความคิดสร้างสรรค์และต่อยอดความรู้สู่ข้อมูลที่ทางหน่วยงานต่าง ๆ มีอยู่ โดยทำการอบรมผู้เข้าแข่งขันจบในเวลา 5 วัน
หลังจากผ่านการคัดเลือกในรอบแรกเรียบร้อยแล้ว ในรอบที่สอง ผู้เข้าแข่งขันจะได้เรียนรู้ศาสตร์ในการทำ Dashboard ในเชิงลึกจากบทเรียนของดร.ธนชาตย์ ฤทธิ์บำรุง ที่ปรึกษาด้าน Data Science ให้กับองค์กรชั้นนำหลากหลายแห่งประเทศไทย และจะได้รับสิทธิในการพบกับผู้เชี่ยวชาญด้านข้อมูลจาก GBDi เพื่อปรึกษาแนวทางในการปรับ Dashboard เพื่อให้มีความสอดคล้องกับความต้องการทางเทคนิค (technical requirements) ยิ่งขึ้น หลังจากนั้นจึงนำเสนอ Dashboard ในรูปแบบของคลิปวิดีโอความยาวไม่เกิน 7 นาที ตัดสินด้วยผู้ทรงคุณวุฒิที่เกี่ยวข้อง ได้แก่
- สมพงษ์ ตัณฑพาทย์ – อดีต ที่ปรึกษาด้านยุทธศาสตร์การจัดเก็บภาษี (กลุ่มธุรกรรม ทางการเงินการธนาคาร)กรมสรรพากร
- ไพโรจน์ เจือประทุม – อดีต ที่ปรึกษาด้านพัฒนาฐานภาษี (นักวิเคราะห์นโยบายและแผนทรงคุณวุฒิ) กรมสรรพากร
- พัดชา พงศ์กีรติยุต – อดีต ที่ปรึกษาด้านประสิทธิภาพ (นักวิเคราะห์นโยบายและแผนทรงคุณวุฒิ) กรมสรรพากร
- รศ.ดร.ธีรณี อจลากุล – ผู้เชี่ยวชาญด้านการวิเคราะห์ข้อมูล ผู้อำนวยการสถาบันส่งเสริมการวิเคราะห์และบริหารข้อมูลขนาดใหญ่ภาครัฐ (GBDi)
- ดร.ธนชาตย์ ฤทธิ์บำรุง – Head of Business Analytics and Intelligence, Business Analytics and Data Science Program, สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (NIDA)
- กวินธร ภู่ตระกูล – Country Manager Tableau (Thailand) Co.Ltd.
โดยการประกวดนี้จะมีรางวัลให้สำหรับผู้ชนะเพื่อเป็นการสร้างแรงจูงใจให้กับผู้เข้าแข่ง อีกทั้งยังมอบความสุข และความภาคภูมิใจให้กับผู้ชนะการแข่งขัน แต่เหนือสิ่งอื่นใด การแข่งขันทั้งหมดนี้เปรียบเสมือนก้าวแรกของกรมสรรพากรในการขับเคลื่อนองค์กรให้ไปสู่เป้าหมาย นั่นคือการสนับสนุนบุคลากรภายในในการใช้ข้อมูล และปัจจัยอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลดังที่กล่าวไว้ข้างต้น ถึงแม้นี่จะเป็นเพียงแค่ก้าวแรก แต่ก็ถือเป็นเรื่องที่น่ายินดีที่มีหน่วยงานภาครัฐที่มองเห็นประโยชน์ของการทำสิ่งนี้ ถือเป็นเรื่องเป็นประโยชน์ต่อประชาชน องค์กรธุรกิจต่าง ๆ ตลอดจนประเทศโดยรวม ทั้งนี้ ทาง BigData.go.th ขอแสดงความยินดีกับผู้ที่ได้รับรางวัลทุกคน และหวังเป็นอย่างยิ่งว่าทางกรมสรรพากร GBDi และ Tableau จะจัดกิจกรรมส่งเสริมการใช้ข้อมูลขนาดใหญ่ที่ดีอย่างนี้ขึ้นอีก และต่อยอดนวัตกรรมที่ได้สร้างขึ้นจากกิจกรรมนี้สู่การขับเคลื่อนองค์กรด้วยข้อมูลตามวิสัยทัศน์ที่สอดรับกับโลกอนาคต
เนื้อหาโดย อนันต์วัฒน์ ทิพย์ภาวัต
ตรวจทานและปรับปรุงโดย ปพจน์ ธรรมเจริญพร, จิตรา พงษ์พานิช และ พันธุ์นิวิธ วิทยพันธุ์
Former-Editor-in-Chief at BigData.go.th and Senior Data Scientist at Government Big Data Institute (GBDi )
