องค์กร
สถาบันข้อมูลขนาดใหญ่ (องค์การมหาชน) - สขญ. หรือ
Big Data Institute (Public Organization) - BDI
เป็นหน่วยงานของรัฐประเภทองค์การมหาชน ภายใต้การกำกับดูแลของ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม จัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2566 ตาม พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสถาบันข้อมูลขนาดใหญ่ (องค์การมหาชน) พ.ศ. 2566 ซึ่งประกาศในราชกิจจานุเบกษา โดยมีเป้าหมายเพื่อเป็นองค์กรหลักในการขับเคลื่อนประเทศด้วยข้อมูลขนาดใหญ่ (Big Data) เพื่อเพิ่มศักยภาพการบริหารงานภาครัฐ และยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนอย่างยั่งยืน
จุดเริ่มต้นและการขยายบทบาท
ก่อนการจัดตั้งเป็นองค์การมหาชน BDI ดำเนินงานภายใต้ชื่อ สถาบันส่งเสริมการวิเคราะห์และบริหารข้อมูลขนาดใหญ่ภาครัฐ (Government Big Data Institute: GBDi) ซึ่งอยู่ภายใต้ สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล (depa) กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ก่อตั้งขึ้นตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม 2562 โดยมีระยะเวลาดำเนินงาน 3 ปี (กรกฎาคม 2562 – มิถุนายน 2565) และได้รับงบประมาณสนับสนุนจาก กองทุนดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม
ภายใต้ GBDi สถาบันฯ มีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมและสนับสนุนการนำ Big Data มาใช้ประโยชน์ในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม ผ่านการให้บริการวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ การให้คำปรึกษาแก่หน่วยงานภาครัฐ ตลอดจนการพัฒนาองค์ความรู้และนวัตกรรมด้านข้อมูลเพื่อนำไปสู่การบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพ โดยมีภารกิจหลักดังนี้
- สร้างแพลตฟอร์มด้านการพัฒนาบุคลากรภาครัฐ เพื่อเตรียมความพร้อมด้านบุคลากรสำหรับหน่วยงานภาครัฐให้เกิดความยั่งยืน โดยการระดมผู้เชี่ยวชาญ และการสร้างเครือข่ายด้าน Big Data เพื่อพัฒนาภาครัฐผ่านการฝึกอบรมแบบปฏิบัติจริง
- พัฒนาระบบนำร่องการวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ โดยส่งเสริมให้เกิดโครงการนำร่อง และสนับสนุนการดำเนินงานด้าน Big Data ในหลากหลายสาขา ผ่านการให้คำปรึกษาและร่วมพัฒนาแบบครบวงจรร่วมกับหน่วยงานรัฐ
- สร้างแพลตฟอร์มเพื่อสนับสนุนการใช้ประโยชน์ข้อมูลเชิงวิเคราะห์ โดยสนับสนุน บ่มเพาะ พัฒนานวัตกร และให้คำปรึกษาด้านเทคนิค รวมทั้งพัฒนาแพตฟอร์มข้อมูลตามสาขาที่สำคัญ เช่น สุขภาพ ท่องเที่ยว
- สร้างเครือข่ายระดับสากลและสร้างความตระหนักรู้ โดยจัดให้มีกิจกรรมสำหรับบุคลากรภาครัฐและเครือข่ายเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้และประชาสัมพันธ์สร้างความเข้าใจและกระตุ้นให้เกิดการพัฒนาด้านการใช้ประโยชน์ข้อมูล
ตัวอย่างโครงการที่ได้ดำเนินงาน
โครงการ Health Link: Health Information Exchange
โครงการ Co-Link:
Covid Data Linkage Platform
โครงการ Travel Link
การเปลี่ยนผ่านสู่สถาบันข้อมูลขนาดใหญ่ (องค์การมหาชน)
เพื่อให้เกิดความต่อเนื่องและขยายบทบาทของ GBDi เพื่อให้ประเทศไทยมีการขับเคลื่อน วิเคราะห์ และบูรณาการข้อมูลขนาดใหญ่อย่างมีเอกภาพ รวมถึงการดำเนินการอื่นเพื่อพัฒนาข้อมูลขนาดใหญ่ของประเทศตามที่กฎหมายกำหนด เกิดการใช้ประโยชน์ข้อมูลร่วมกันในการวางแผนนโยบายพัฒนาประเทศ ไปสู่ความเป็น Thailand 4.0 คณะรัฐมนตรีจึงมีมติเมื่อวันที่ 13 ธันวาคม 2565 อนุมัติหลักการร่างพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสถาบันคลังข้อมูลขนาดใหญ่แห่งชาติ (องค์การมหาชน) ตามที่กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมเป็นผู้เสนอและให้เปลี่ยนชื่อหน่วยงานเป็น สถาบันข้อมูลขนาดใหญ่ (องค์การมหาชน)
จากนั้น สถาบันข้อมูลขนาดใหญ่ (องค์การมหาชน) หรือ BDI จึงได้รับการจัดตั้งขึ้นอย่างเป็นทางการในวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2566 เพื่อดำเนินงานต่อเนื่องจาก GBDi และเสริมสร้างขีดความสามารถของภาครัฐในการบริหารจัดการและใช้ประโยชน์จากข้อมูลขนาดใหญ่ได้อย่างเป็นระบบ
มุ่งสู่อนาคต: การขับเคลื่อนประเทศไทยด้วย Big Data
สถาบันข้อมูลขนาดใหญ่ (องค์การมหาชน) เป็นหน่วยงานหลักที่ขับเคลื่อนให้เกิดการบูรณาการการทำงานระหว่างหน่วยงานภาครัฐและเอกชน ผ่านการนำเทคโนโลยีที่ทันสมัยและองค์ความรู้ด้านข้อมูลมาประยุกต์ใช้เพื่อบริหารจัดการข้อมูลให้เกิดประโยชน์สูงสุด และใช้ข้อมูลเป็นเครื่องมือสำคัญในการขับเคลื่อนนโยบายและการดำเนินงานขององค์กรอย่างยั่งยืน พร้อมทั้งเตรียมความพร้อมให้ประเทศไทยสามารถแข่งขันและปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงของโลกดิจิทัลในอนาคตได้อย่างมีประสิทธิภาพ
