การเปลี่ยนแปลงองค์กรให้เป็นองค์กรที่ขับเคลื่อนด้วยข้อมูล (Data-driven) ดูเหมือนจะเป็นเป้าหมายสำคัญหลักของหลาย ๆ องค์กรในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา แต่ทำไมเราถึงเห็นผลลัพธ์ของการเปลี่ยนแปลงที่หลากหลายแตกต่างกันไป จากการสำรวจพบว่า วัฒนธรรมองค์กร คือปัจจัยหลักที่ทำให้การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นได้ยาก ไม่ใช่ด้วยเหตุผลทางเทคโนโลยีหรือกระบวนการเหมือนที่หลาย ๆ คนคิด นอกจากนั้นการที่ข้อมูลมีปริมาณและความหลากหลายเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง รวมถึงความกังวลในเรื่องข้อมูลส่วนบุคคลและความปลอดภัยในการปกป้องข้อมูล ยังเป็นการซ้ำเติมให้การแก้ไขปัญหานี้มีความยากลำบากยิ่งขึ้นอีกด้วย บทความนี้จะขอเสนอหลักการ 3 ข้อที่จะช่วยคลี่คลายปัญหาและนำพาองค์กรให้บรรลุเป้าหมายได้
ปัจจุบันความท้าทายขององค์กรในการกำหนดยุทธศาสตร์ด้านข้อมูลอาจจะไม่ใช่เรื่องของเทคโนโลยีอีกต่อไป จากรายงานผลการสำรวจประจำปีของ NewVantage Partners ซึ่งเป็นรายงานว่าด้วยการติดตามความคืบหน้าของการริเริ่มด้านข้อมูลในบริษัทต่าง ๆ พบว่าผู้บริหารระดับสูงด้านข้อมูลของหลาย ๆ บริษัทต่างลงความเห็นว่า วัฒนธรรมองค์กร เป็นปัจจัยหลักที่เป็นอุปสรรคในการขับเคลื่อนองค์กรด้วยข้อมูล สูงถึง 91.9% ส่วนอีก 8.1% คือปัจจัยเรื่องข้อจำกัดทางเทคโนโลยี นี่เป็นปัญหาที่เข้าใจและคาดการณ์ได้ เพราะการเปลี่ยนองค์กรเป็นองค์กรที่ขับเคลื่อนด้วยข้อมูลนั้น ว่าด้วยความสามารถในการปรับเปลี่ยนและเปลี่ยนแปลงของทั้งคนและองค์กรพร้อมกัน องค์กรที่ก่อตั้งมาเนิ่นนานและประสบความสำเร็จไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้รวดเร็วเหมือนบริษัทเล็ก ๆ ที่เพิ่งเริ่มสร้างตัว การปรับตัวใช้อินเทอร์เน็ตหรือเทคโนโลยีใหม่ ๆ ในบางองค์กรต้องใช้เวลานานกว่าทศวรรษจึงสำเร็จ การปรับตัวเรื่องการใช้ข้อมูลในองค์กรก็อาจใช้เวลานานไม่ต่างกัน
ถึงแม้ว่าปัญหานี้ไม่ใช่ปัญหาใหม่ แต่ก็ยังโชคดีที่ 2-3 ปีที่ผ่านมา มีเหตุการณ์สำคัญที่เป็นตัวเร่งให้ทั้งคนและองค์กรเกิดการปรับตัวอย่างยิ่งยวด นั่นคือ โควิด-19 และถึงแม้ที่ผ่านมาองค์กรจะบอกว่าตนเองให้ความสำคัญกับข้อมูล แต่เราก็รู้ดีว่ามันเป็นเพียงแค่ลมปาก จนโควิด-19 มาทำให้รู้ว่าในภาวะวิกฤติ ข้อมูลมีความสำคัญอย่างไร และข้อมูลที่จริง สำคัญ และน่าเชื่อถือเท่านั้นที่จะใช้ประโยชน์ในการตัดสินใจทางธุรกิจได้
การเปลี่ยนองค์กรเป็น Data-driven คือ การเดินทางที่อาจจะใช้เวลาเป็นปีหรือสิบปี จะมีขั้นตอนอะไรที่ผู้นำองค์กรสามารถเร่งเวลาหรือย่นระยะทางให้สั้นลงได้บ้าง มี 3 หลักการที่จะทำให้องค์กรกลายเป็นองค์กรที่ขับเคลื่อนด้วยข้อมูลได้ ดังนี้
1. Think different, Data-driven thinking – คิดให้ต่าง คิดด้วยข้อมูล
ผู้นำด้านข้อมูลให้ความเห็นว่าการขับเคลื่อนด้วยข้อมูลต้องใช้ชุดความคิดที่ต่างออกไปจากเดิม องค์กรต้องคิดต่าง ทลายกรอบความคิดของข้อจำกัดต่าง ๆ ไม่มีอัลกอริธึมมหัศจรรย์ที่จะเป็นสูตรสำเร็จหรือเป็นเส้นทางลัดสู่ความสำเร็จ สิ่งเหล่านี้ต้องเกิดจากการคิดวิเคราะห์แยกแยะ และการตัดสินใจที่สร้างสรรค์เพื่ออนาคต
2. Fail fast, learn faster – ล้มให้เร็ว ลุกให้เร็วกว่า
มีคนเคยกล่าวไว้ว่า ความล้มเหลวคือตัวตั้งต้นพื้นฐานของนวัตกรรม คนเราเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ และหลาย ๆ ครั้งประสบการณ์เกิดจากความผิดพลาด องค์กรที่มีวงล้อของการเรียนรู้การทดลองที่สั้นและเร็ว ยอมล้มเร็วเจ็บเร็ว ประสบการณ์ที่ได้จะทำให้ลุกขึ้นอย่างแข็งแกร่ง และอยู่สูงกว่าคู่แข่งเสมอ
3. Focus on the long-term – มองให้ไกล
“PERFECT IS THE ENEMY OF GOOD.”
–VOLTAIRE
การเปลี่ยนแปลงคือกระบวนการที่ใช้เวลา ความสมบูรณ์แบบยากมากที่จะทำได้สำเร็จ การแบ่งเป้าหมายความสำเร็จไว้เป็นชิ้น ๆ และอยู่ในระยะที่เอื้อมถึงได้เป็นสิ่งที่ควรทำ แต่ขณะเดียวกันก็ควรมีการวางแผนและเป้าหมายในระยะยาวไว้ด้วยเช่นกัน (ขอแนะนำบทความเรื่อง ประชาธิปไตยข้อมูล (Data Democratization) เทรนด์ที่องค์กรควรสนใจ)
การแข่งขันเพื่อเป็นผู้นำในการใช้และขับเคลื่อนองค์กรด้วยข้อมูล วิสัยทัศน์ของผู้นำนั้นสำคัญมากต่อการปรับเปลี่ยนวัฒนธรรมองค์กร ถึงแม้จะเป็นเรื่องยากและใช้เวลา แต่หากรู้จักเรียนรู้จากประสบการณ์ของคนยุคก่อนและนำมาประยุกต์ปรับใช้เพื่อหลีกเลี่ยงความผิดพลาดเช่นในอดีต ร่วมกับการศึกษาตัวอย่างขององค์กรที่ก้าวหน้าในเรื่องนี้อยู่ตลอด จะทำให้องค์กรสามารถขับเคลื่อนด้วยข้อมูลได้อย่างสำเร็จแน่นอน
อ้างอิง
- Why Becoming a Data Driven Organization Is So Hard by Randy Bean (February 24, 2022)i
https://hbr.org/2022/02/why-becoming-a-data-driven-organization-is-so-hard - Data and AI leadership executive survey 2022 by NewVantage Partners (2022)
https://www.newvantage.com/_files/ugd/e5361a_ad5a8b3da8254a71807d2dccdb0844be.pdf
Senior Project Manager & Data Scientist at Big Data Institute (Public Organization), BDI
